ငါစြဲ အတၱျဖဳတ္ပုံ တရားအေၾကာင္း

ဓမၼပီယ—- မူလပ်က္သုညတ အေၾကာင္းကုိ နာၾကားရတဲ့အတြက္ တပည့္ေတာ္ အလြန္ဝမ္းသာပါတယ္ဘုရား။ ေနာက္ဆုံး ငါစြဲျဖဳတ္ပုံ ေလးကုိလည္း ရွင္းလင္း ေျဖၾကား ေတာ္မူ ပါ ဘုရား။

ဦးဝိဇယ—- မူလပ်က္ သုညတ ကုိသိၿပီး လွ်င္ ငါစြဲ ျဖဳတ္ပုံ အလြန္ လြယ္ကူ သြားပါၿပီ ဘုရား။ အရႈခံအေၾကာင္း အက်ဳိးတရားမွာ လည္း *ငါ* ဆုိတာ မရွိပါဘူး ဘုရား။ ရႈ ၪာဏ္အေၾကာင္း အက်ဳိးတရားမွာလည္း *ငါ* ဆုိတာ မရွိပါဘူးဘုရား။*ငါ* ဆုိတာ အတိတ္တုံး ကလည္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ ပစၥဳပၸန္မွာလည္း မရွိႏုိင္ပါဘူး။ အနာဂတ္မွာလည္း *ငါ* ဆုိတာ မရွိလာႏုိင္ဘူး။ အရႈခံ ရႈၪာဏ္ အေၾကာင္းအက်ဳိးမွာလည္း *ငါ* ဆုိတာ မရွိ။ ကာလ (၃)ပါး မွာလည္း *ငါ* ဆုိတာ မရွိဟု နားလည္ သေဘာေပါက္ ျခင္းသည္ *ငါ* စြဲ ျဖဳတ္လုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။

ဓမၼပီယ—- *ငါ* စြဲျဖဳတ္ပုံဟာ အလြန္လြယ္ကူပါတယ္။ဒါေပမဲ့ မျဖဳတ္တတ္ရင္လည္း အလြန္ခက္ ပါ လိမ့္မယ္ ဘုရား။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ တပည့္ေတာ္ တုိ႔ ျဖဳတ္ခဲ့တာက ပထမ * ငါ *ဆုိတာရွိေနတယ္ ဟုထင္ေနပါတယ္။ အဲဒီအထင္သည္ပင္ အလြန္မွားပါတယ္ ဘုရား။ ဘယ္လုိမွ ျဖဳတ္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ မူလက မရွိတဲ့ *ငါ*ကုိ မရွိဘူးဟု နားလည္ ယုံသေလာက္ကုိ သေဘာေပါက္ရင္၊ *ငါ* စြဲ ျပဳတ္ပါၿပီဘုရား။ အရႈခံ နဲ႔ အရႈ ၪာဏ္ကုိ စုစည္း၍ ပုိၿပီးသေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းျပေတာ္မူပါဘုရား။

ဦးဝိဇယ—- အရႈခံ ႏွင့္ ရႈၪာဏ္ကုိ ဒီလုိ သေဘာေပါက္လုိက္ပါဘုရား။

(၁) အနတၱ တရားက အနတၱ တရားကုိ ရႈျခင္း။

(၂) အနတၱ တရားက အတၱ အထင္တရားကုိ ရႈျခင္း။

(၃) အတၱ အထင္တရားက အနတၱ တရားကုိ ရႈျခင္း။

(၄) အတၱ အထင္တရားက အတၱ အထင္တရားကုိ ရႈျခင္း။

(၁) အနတၱ တရားက အနတၱတရား ကုိရႈျခင္း ဆုိတာ ဆရာစစ္၊ တရားစစ္ ၊စိစစ္ၪာဏ္ အရႈခံ သည္အေၾကာင္းတရား။ အမွန္သိျခင္းသည္ ရႈၪာဏ္အက်ဳိးတရား၊ ထုိအေၾကာင္းတရား ၊ အက်ဳိး တရား(၂)မ်ဳိး သည္ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားမရွိေသာ မူလပ်က္ သုညတ တရားျဖစ္ပါတယ္။

အဝိဇၨာ ၊တဏွာ၊ ကံ၊ အာဟာရ ၊ဖႆ သည္ အေၾကာင္းတရား၊ ရုပ္နာမ္ (၂)ပါးသည္ ၊ အက်ဳိးတရား၊ ထုိအေၾကာင္းအက်ဳိး (၂)မ်ဳိးေသာ တရားသည္ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားမရွိေသာ၊ မူလပ်က္သုညတ တရားျဖစ္ ပါတယ္။ မူလပ်က္ သုညတ အနတၱ တရားကုိ ရႈျခင္းသည္ အနတၱ တရားက အနတၱ တရားကုိ ရႈျခင္း လုိ႔ေခၚပါတယ္။

အရႈခံ အေၾကာင္း အက်ဳိး တရားမ်ားသည္ ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားျဖင့္ မျဖစ္ႏုိင္ေသာ အျပဳျပင္ခံရေသာ သခၤါရတရား ၊ရႈၪာဏ္အေၾကာင္းအက်ဳိးတရားမ်ားသည္ လည္း ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားျဖင့္ မျဖစ္ႏုိင္ေသာ အျပဳျပင္ခံရေသာ သခၤါရတရား။ ထုိ႔ေၾကာင့္ *သခၤါေရ သခၤါရာဝ ဝိပႆႏၱိ = သခၤါရ မူလပ်က္ သုညတ တရားမ်ားကုိ သခၤါရမူလပ်က္ သုညတတရားမ်ားကုိ သခၤါရမူလပ်က္ တရားမ်ား ကသာ ရႈၾကကုန္၏ ။* ဟူေသာ ပါဠိႏွင့္အညီျဖစ္ပါတယ္ဘုရား။

(၂) ရႈၪာဏ္သခၤါရ မူလပ်က္ သုညကုိ ျမင္ၿပီးအရႈခံတရားမ်ားကုိ မူလပ်က္သုည မျမင္ဘဲ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့စြမ္းအား ရွိတယ္ ဟုထင္ေနျခင္း သည္ အနတၱတရား ကုိ အတၱ တရား ကုိရႈသည္ ဟုေခၚပါတယ္ဘုရား။

(၃) ရႈၪာဏ္ကုိ ကုိယ္ပုိင္ စြမ္းအားျဖင့္ သိႏုိင္တယ္ဟူေသာ အတၱ အထင္ ျဖင့္ အရႈခံကုိ သခၤါရ မူလပ်က္ သုညတရားကုိ သိျမင္ျခင္းသည္ အတၱ ျဖင့္ အနတၱ ကုိရႈတယ္ဟု ေခၚပါတယ္ဘုရား။

(၄) ရႈ ၪာဏ္ ကုိလည္း ကုိယ္ပုိင္စြမ္းအားျဖင့္ သိႏုိင္တယ္ဟူေသာ အတၱ အထင္ျဖင့္ အရႈခံကုိလည္း ကုိယ္ပုိင္စကၠန္႔မျခား ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းအားရွိတယ္ဟု ထင္ေနရျခင္းသည္ အတၱ တရားက အတၱ တရားကုိ ရႈတယ္ဟုေခၚပါတယ္ဘုရား။

ဓမၼပီယ—- တပည့္ေတာ္အရႈခံ ရႈၪာဏ္ကုိေတာ့ သေဘာေပါက္ပါၿပီဘုရား။ေဝဒနာ ပစၥယာ တဏွာ ႏွင့္ေဝဒနာနိေရာေဓာ၊ တဏွာနိေရာေဓာ ဟူေသာ ပါဠိေတာ္၏ အဓိပၸ႔ါယ္ကိုလည္း ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။