ကံတုိ႕၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံ ၄ ပါး (ကိစၥစတုကၠ)
ယခင္ပုိ႔စ္၌ ကံတုိ႔၏ အက်ဳိးေပးရာ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ပက္သက္၍ ကံ ၄ ပါး ရွိေၾကာင္း ေရးသားခဲ့သည္။
ယခုတခါ..လုပ္ငန္းႏွင့္ ပက္သက္၍ ကံ ၄ ပါး ရွိေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပပါမည္။
၎ကုိ ကံတုိ႔၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံ (၄)ပါးဟုလည္း ေခၚသည္။
ပါဠိလုိ ကိစၥစတုကၠ ဟု ေခၚ၏။
ကိစၥ = လုပ္ငန္း
စတုကၠ = (၄)မ်ဳိး၊ (သုိ႔) (၄)ပါး ျဖစ္သည္။
ကုသုိလ္ကံျဖစ္ျဖစ္ အကုသုိလ္ကံျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပုံ (၄)ပါး ရွိသည္။
- ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္း (ဇနကကံ)
- ေထာက္ပံ့ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပတၳမ ၻကကံ)
- ႏွိပ္စက္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပပီဠကကံ)
- သတ္ျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔မဟုတ္) ဥပဃာတကကံ)
ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္း (ဇနကကံ)
ျဖစ္ေစျခင္းလုပ္ငန္းကုိ ေဆာင္ရြက္လ်င္ ဇနကကံျဖစ္သည္။
ပုိ၍ တိတိက်က် ဆုိရလ်င္…ပဋိသေႏၶ၊ ပ၀တၱိ၊ ၀ိပါက္၊ ကဋတၱာရုပ္ တုိ႔ကုိ အက်ဳိးေပး ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ကုသုိလ္(သုိ႔)အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ)သည္ ဇနကကံ ျဖစ္၏။
ပဋိသေႏၶအခါ၌ျဖစ္ေစ၊ ပ၀တၱိအခါ၌ျဖစ္ေစ အခြင့္သင့္ရာ အခါ၌ ၎၏အက်ဳိးကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။
ပဋိသေႏၶအခါ ဆုိသည္မွာ ပဋိသေႏၶစိတ္ျဖစ္ေနေသာ အခုိက္အတန္႔ေလးကုိ ဆုိ၏။
ပ၀တၱိအခါ ဆုိသည္မွာ ပဋိသေႏၶစိတ္ေနာက္ ပထမဘ၀င္စိတ္မွစ၍ (စုတိ)ေသသည့္တုိင္ေအာင္ ၾကားကာလကုိ ဆုိ၏။
ကဋတၱာရုပ္ ဆုိသည္မွာ ဘ၀အစ၏ ပထမဦးဆုံး ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ (ကမၼဇရုပ္ ) ကုိ ဆုိလုိသည္။
၀ိပါက္ ဆုိသည္မွ ၀ိပါက အက်ဳိးျဖစ္သည္။
ထုိကံ၏အက်ဳိးသည္ ကုသုိလ္လည္းျဖစ္ႏုိင္သည္။ အကုသုိလ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္၏။
ကုသုိလ္အက်ဳိးရလ်င္ ကုသို္လ္ဇနကကံသည္ အေၾကာင္းျဖစ္မည္။
အကုသုိလ္အက်ဳိးျဖစ္လ်င္ အကုသုိလ္ဇနကကံသည္ အေၾကာင္းျဖစ္၏။
ဥပမာ….
လူ႕ပဋိသေႏၶ၊ လူ႔ ကဋတၱာရုပ္ ႏွင့္ လူ႕ပ၀တၱိ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျဖစ္ေစျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဇနကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
တိရိစၧာန္ပဋိသေႏၶ၊ တိရိစၧာန္ ကဋတၱာရုပ္ ႏွင့္ တိရိစၧာန္ ပ၀တၱိ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႕ကုိ ျဖစ္ေစျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဇနကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ေထာက္ပံ့ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပတၳမ ၻကကံ)
ကံတစ္ပါးကုိလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေနေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ အားေပးကူညီျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔မဟုတ္) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ) ျဖစ္သည္။
တျခားကံ၏ အက်ဳိးေပး ၾကာရွည္ေအာင္၊ ဖြ႕ံျဖိဳးေအာင္ ကုသုိလ္အက်ဳိး၌ျဖစ္ေစ၊ အကုသုိလ္အက်ဳိး၌ျဖစ္ေစ ေထာက္မ ေပးတတ္ေသာကံျဖစ္သည္။
တုိးပြားေအာင္ ေထာက္ပံ့သည္ အားေပးသည္ဆုိရာ၀ယ္ မ်ဳိးတူခ်င္းျဖစ္မည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုသိုလ္သည္ ကုသုိလ္ခ်င္း ေထာက္ပံ့မည္။ အကုသုိလ္သည္ အကုသိုလ္ခ်င္း ေထာက္ပံ့အားေပးမည္။
ဥပမာ -
လူျဖစ္ရျခင္းသည္ ကံေကာင္းေသာေၾကာင့္ ကုသုိလ္ကံအက်ဳိးကုိ ရထားျပီးျဖစ္သည္။
ထုိ႕ေနာက္ ထုိသူသည္ ဘ၀၌ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႕ႏွင့္ ျခားနားစြာ သက္သက္သာသာ ေနရသည္၊ လူခ်စ္ လူခင္မ်ားသည္ စေသာ ေကာင္းက်ဳိးတုိ႕ကုိလည္း ရရွိျပန္သည္။
ဤသည္မွာ ရထားျပီးသား ကုသုိလ္က်ဳိးကုိ တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႕သုိ႔ ေထာက္ပ့ံျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံသည္ ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ဘက္မွ ၾကည့္လ်င္…
တိရိစၧာန္ျဖစ္ရျခင္းသည္ ကံဆုိးေသာေၾကာင့္ အကုသုိလ္ကံအက်ဳိးကုိ ရထားျပီးျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေနာက္ ထုိတိရိစၧာန္သည္ ဘ၀၌ တခ်ဳိ႕အေကာင္မ်ားႏွင့္ ျခားနားစြာ လူတုိ႔၏ ရုိက္ႏွက္ျခင္း ခံရသည္၊ ဆင္းရဲစြာလည္း အစာရွာရသည္ စေသာ မေကာင္းက်ဳိးတုိ႕ကုိလည္း ခံစားရျပန္သည္။
ဤသည္မွာ ရထားျပီးသာ အကုသုိလ္အက်ဳိးကုိ တုိးပြားေအာင္ အားေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔သုိ႔ အားေပးျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံသည္လည္း ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။
လုိရင္း တုိရွင္းမွတ္လ်င္…
ကုသိုလ္ဇနကံအက်ဳိးကုိ တုိးတက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ၾကာရွည္ တုိးပြားေအာင္ ပံ့ပုိး အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပတၳမ ၻကကံျဖစ္သည္။
ႏွိပ္စက္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပပီဠကကံ)
တျခားကံ၏ အက်ဳိး ၾကာရွည္မတည္တံ့ေအာင္ မဖြံံ႕ျဖိဳးေအာင္ ဖ်က္ဆီး အက်ဳိးေပးတတ္ေသာကံျဖစ္သည္။
ကံတစ္ပါးကိုလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း ဆုတ္ယုတ္ ေလ်ာ့ပါး ညွဳိးႏြမ္းေအာင္ ႏွိပ္စက္ျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ) ျဖစ္သည္။
ကုသုိလ္ကုိ ဆုတ္ယုတ္ေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္ျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပပီဠကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္ျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပပီဠကကံေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ဥပမာ- တိရိစၧာန္တစ္ေကာင္သည္ အကုသလ၀ိပါက္ (အကုသိုလ္အက်ဳိး) ရရွိထားျပီးျဖစ္သည္။ သုိ႔ေပမယ့္ ထုိတိရိစၧာန္သည္ တျခားအေကာင္းမ်ားႏွင့္မတူစြာ
အစာေကာင္းေကာင္း စားရသည္၊ ဟန္က် ပန္က် ေနရသည္ စေသာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရသည္။
ဤသည္မွာ ထုိတိရိစၧာန္၏ အတိတ္ဘ၀တခုခု၌ ျပဳခဲ့ေသာ ကုသုိလ္ပီဠကကံ၏ အက်ဳိးေပး ၀င္ေရာက္ျပီး လက္ရွိအကုသုိလ္ကံအက်ဳိးေပးခြင့္မ်ားကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္ေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္…လုိရင္း တုိရွင္းမွတ္လ်င္…
ကုသုိ္လ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္၍ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ အကုသုိလ္ဥပပီဠကကံျဖစ္သည္။
အကုသုိလ္ဇနကကံအက်ဳိးကုိ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ႏွိပ္စက္၍ အက်ဳိးေပးျခင္းသည္ ကုသုိလ္ဥပပီဠကကံျဖစ္သည္။
သတ္ျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္း (ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔မဟုတ္) ဥပဃာတကကံ)
ဥပေစၧဒကံကုိ ဥပဃာတကကံ ဟုလည္း ေခၚဆုိသည္။
အျခားကံ၏အက်ဳိးကုိ ၀င္ျဖတ္၍ ၎၏အက်ုဳိးကုိပါ ၀င္ေပးႏုိင္ေသာကံသည္ ဥပေစၧဒကကံျဖစ္၏။
ကံတစ္ပါးကုိလည္းေကာင္း ကံတစ္ပါးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာအစဥ္ကုိလည္းေကာင္း အက်ဳိးမေပး ဆိတ္သုဥ္းေအာင္ အတင္း၀င္ေရာက္ သတ္ျဖတ္အက်ဳိးေပးတတ္ေသာ ကုသုိလ္ (သုိ႔) အကုသုိလ္ ေစတနာ(ကံ)သည္ ဥပေစၧဒကကံျဖစ္သည္။
ဤေနရာတြင္လည္း ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ (သုိ႔) အကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ ဟူ၍ (၂)မ်ဳိးျဖစ္ႏုိ္င္သည္။
ဥပမာ- အဇာတသတ္မင္းသည္ ေနာင္အခါတြင္ ျမတ္ဗုဒၶကုိ သိပ္၍ ၾကည္ညိဳလာသည္။
မည္မွ်ပင္ ဘုရားၾကည္ညိဳေသာ ကုသုိ္လ္မ်ားျပဳျပဳ…၊ အဖသတ္ခဲ့ေသာ ဥပေစၧဒကကံ (ဥပဃာတကကံ) ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေရွာင္လႊဲမရဘဲ၊ မျဖစ္မေန ထုိကံ၏အက်ဳိးကုိ ခံရျပီး..ငရဲသုိ႔က်ရေလသည္။
လက္ရွိရထားေသာ ကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႕ကုိ..အတိတ္ကျပဳခဲ့ေသာ ၾကီးေလးသည့္ အကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ က…၀င္ျဖတ္၍ အက်ဳိးေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္၏။
ဥပေစၧဒကကံ ကို ကုသုိလ္ဘက္မွၾကည့္လ်င္…
အဂၤုလိမာလသည္ သူသတ္သမား လူမုိက္ၾကီးျဖစ္သည္။ အကုသုိလ္ကံတုိ႔ကုိ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ထားျပီး ျဖစ္သည္။
သုိ႔ေပမယ့္ သူသည္ ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ေတြ႕ျပီးေနာက္ အရဟတၱမဂ္ ကုသုိလ္ကုိ ျပဳခြင့္ရသြားခဲ့သည္။ ရဟႏၲာျဖစ္ခဲ့သည္။ ေနာက္ထပ္ ခႏၶာအက်ဳိးမရွိေတာ့ျပီ။
ေနာက္ထပ္ ခႏၶာမရေတာ့ေသာေၾကာင့္ ထုိမေကာင္းက်ဳိးမ်ားကုိ မခံစားရေတာ့။
သူ၏ အရဟတၱမဂ္ကုသိုလ္ေၾကာင့္ သူ ယခင္ျပဳခဲ့ေသာ အကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႔သည္ အက်ဳိးေပးခြင့္မရေတာ့ေပ။
ဤသည္မွာ ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံက..အကုသုိလ္ကံက်ဳိးတုိ႔ကုိ ၀င္ျဖတ္၍ အက်ဳိးေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ကုသုိလ္ဥပေစၧဒကကံ သည္ ေလာကုတၱရာကုသုိလ္ဟုလည္း ဆုိႏုိင္သည္။
ကံ ကံ၏အက်ဳိးႏွင့္ပက္သက္၍ အထက္ပါအတုိင္း လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ပုံ ၄ ပါးကုိလည္း သိထားအပ္ပါသည္။
ေအာက္ပါတရားေတာ္မွ မွတ္သား ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
အပုိင္း 11b- ဗုဒၶဘာသာအေျခခံတရားေတာ္မ်ား- ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
စာ-၄၈၊ အဘိဓမၼာသင္တန္းပုိ႕ခ်ခ်က္မ်ား - ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
ကမၼစတုကၠ - ေဒၚခင္လွတင္ (ဓမၼဗ်ဴဟာ)
0 comments:
Post a Comment