အဘိဓမၼာအပုိင္း ၂၊ အခန္း ၃ (သညာ၊ ေစတနာ)
ဒီေန႔ ေျပာျပမည့္... မိမိခႏၶာမွာ ျဖစ္ေနတဲ႔ အဘိဓမၼာတရားမ်ားထဲမွ သညာ=မွတ္သားမႈ ေစတသိက္တရားကုိ ပထမ ေျပာျပပါမယ္။
သညာ=ဆုိတာ မွတ္သားျခင္းသေဘာတရား...
မွတ္သားတယ္ဆုိတာ မိမိတုိ႔ျမင္တဲ႔၊ ၾကားတဲ႔၊ နံတဲ႔၊ အရသာ၊ ထိေတြ႕မႈစသည့္ အာ႐ုံေတြအေပၚမွာ အညိဳ, အျဖဴစသည္၊ ေခြးသံ, ငွက္သံစသည္၊ ေမႊးတဲ႔အနံ႔, နံတဲ႔အနံ႔စသည္၊ ခ်ိဳတဲ႔အရသာ, ငန္တဲ႔အရသာ၊ သာယာႏူးညံ့တဲ႔အေတြ႕အထိ, ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ အေတြ႕အထိ..ဤသုိ႔စသည္အားျဖင္႔ မွတ္သိျခင္း, မွတ္သားျခင္း သေဘာကုိ “သညာ=မွတ္သားျခင္း”လုိ႔ ေခၚတာပါ။
ဤသညာေစတသိက္တရားသည္ ခႏၶာ-၅-ပါးတြင္ တစ္ပါး အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္ဆုိတာလည္း သိမယ္ထင္ပါတယ္။ ႐ူပကၡႏၶာ (႐ုပ္အစု)၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ (ခံစားမႈ အစု)၊ သညာကၡႏၶာ (မွတ္သားမႈအစု)၊ သခၤါရကၡႏၶာ (ျပဳလုပ္၊ ျပဳျပင္ျခင္း အစု)၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ (သိမႈအစု)။ ဒီမိမိတုိ႔ ခႏၶာကုိယ္ (ခႏၶာ)-၅-ပါးထဲမွ တတိယေျမာက္ ခႏၶာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
လူေတြ ေျပာေျပာေနၾကတဲ႔ အမွတ္မွားတယ္ဆုိတာကလည္း ဒီသညာတရားပါပဲ။ ငါမွတ္ထားတာက ဒီအတုိင္းဆုိၿပီး တယူသန္စြဲၿပီး ျငင္းတဲ႔အခါမွာလည္း ဒီသညာရဲ႕ မွတ္သားမႈပါဘဲ။ တရား႐ႈမွတ္သူတုိ႔အတြက္ေတာ႔ အမွတ္မွန္ဖုိ႔ေတာ႔ လုိပါတယ္။ အမွတ္မွားလုိ႔ သညာ၀ိပလႅာသ-ျဖစ္တယ္ဆုိတာကလည္း ဒီသညာပါပဲ။
ဒီသညာ=မွတ္သားမႈႏွင္႔ပတ္သက္လုိ႔... ဇာတ္ေတာ္တစ္ခုမွာ ပုဏၰား-၆-ေယာက္တုိ႔ အမွတ္မွားပုံကုိ ထင္ထင္ရွားရွား ျပထားတာ ဇာတ္ဥပမာ တစ္ခု ရွိပါတယ္။
မ်က္စိမျမင္တဲ႔ ပုဏၰား -၆-ေယာက္ ဆုိတာပါ။ ၾကားဘူးမယ္ ထင္ပါတယ္။
သူတုိ႔ -၆-ေယာက္ ဆင္တစ္ေကာင္ရဲ႕ ပုံသ႑ာန္ကုိ ကုိယ္ျမင္ဖူး မွတ္သားဖူးတဲ႔အတုိင္း ျငင္းၾကတဲ႔ အခန္းပါ။
ဆင္ကုိ လႈပ္ရွားေနတဲ႔ ႏွာေမာင္းကုိ စမ္းကုိင္ၾကည့္ဘူးေသာ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ ေျပာလုိက္တာက “ဆင္ဆုိတာ ေျမြႏွင္႔တူတယ္”။
ဒီအဆုိကုိ ေနာက္တစ္ေယာက္၏ မွတ္သားခ်က္က ကန္႔ကြက္လုိက္တယ္။ သူမွတ္သားထားတာက “ဆင္ဆုိတာ က်ည္ေပြ႕ႏွင္႔ တူတယ္”လုိ႔ ဆုိၿပီး ကန္႔ကြက္လုိက္တယ္။ သူက ဆင္၏အစြယ္ကုိ ကုိင္ၿပီး ဒါဟာဆင္ပဲလုိ႔ မွတ္သားထားလုိ႔ပါ။
ဒီအမွတ္အသားကုိ ေနာက္တစ္ေယာက္က ကန္႔ကြက္လုိက္ျပန္တယ္။ သူမွတ္သားထားတာ “ဆင္သည္ ဖ်ာသင္ျဖဴးႏွင္႔ တူတယ္”လုိ႔ ဆုိၿပီး ကန္႔ကြက္တယ္။ သူက ဆင္ရဲ႕ နားရြတ္ကုိ ကုိင္ၿပီး ဒါဟာဆင္ပဲလုိ႔သာ မွတ္သားဖူးတာကုိး။
ဒီအမွတ္အသားကုိ ေနာက္တစ္ေယာက္က ကန္႔ကြက္ျပန္တယ္။ သူမွတ္သားထားတာက “ဆင္ဆုိတာ အိမ္နံရံႏွင္႔ တူတယ္”။ သူက ဆင္ရဲ႕ ကုိယ္ကုိ ကုိင္ၿပီး ဒါဟာ ဆင္ပဲလုိ႔ မွတ္သားဖူးလုိ႔ပါ။
ဒီအမွတ္အသားကုိ ေနာက္ တစ္ေယာက္ ကန္႔ကြက္ျပန္တယ္။ သူမွတ္သားထားတာက “ဆင္သည္ အိမ္တုိင္ႏွင္႔ တူတယ္”လုိ႔ မွတ္သားထားလုိ႔ပါ။ သူက ဆင္ရဲ႕ ေျခကုိပဲ စမ္းကုိင္ဘူးတာေလ။
ဒီအမွတ္အသားအဆုိကုိ ေနာက္တစ္ေယာက္က ကန္႔ကြက္ျပန္ေရာ.. သူမွတ္သားထားတာက “ဆင္သည္ တံျမက္စည္းႏွင္႔ တူတယ္”လုိ႔ မွတ္သားထားလုိ႔ပါ။ သူက ဆင္ရဲ႕ အၿမီးကုိပဲ စမ္းကုိင္ ဘူးတာေလ။ ဒီဥပမာေလးေတြကေတာ႔ သညာ(မွတ္သားမႈ)တရား၏ မိမိမွတ္သားဘူးသည့္အတုိင္း စြဲလမ္း မွတ္ယူတတ္ပုံကုိလည္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ မိမိတုိ႔တစ္ေတြ ဤသညာမွတ္သားမွားမႈေတြေၾကာင္႔ “ေက်ာက္ကန္ ျငင္းတတ္ပုံ၊ ေနာက္မွ ေဆာရီးဆုိၿပီး.. ငါမွားသြားလုိ႔ပါ”ဟု ေျပာၾကတာလည္း အႀကိမ္မနဲပါ။ ဤသေဘာတရားမ်ားသည္ သညာ၏ မွတ္သားမႈမ်ားႏွင္႔ ဆုိင္ရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္း/ မေကာင္း၊ မွန္/မမွန္ မွတ္သားမႈ အားလုံးသည္ သညာတရား၏ မွတ္သားမႈသေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလာက္ဆုိ သညာေစတသိက္အေၾကာင္း နားလည္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ပါးက ေစတနာေစတသိက္တရားျဖစ္ပါတယ္။
ေစတနာတရားကေတာ႔ လူတုိင္းစကား၀ုိင္းမွာ ျမန္မာစကားလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေစတနာသည္ လူတုိင္းႏွင္႔ မတန္ဘူး၊ မင္းငါ႔ေစတနာကုိ ေစာ္ကားတယ္။ ငါ႔ေစတနာ မင္းႏွင္႔ မတန္ဘူး.. စသည္စသည္ျဖင္႔ ေျပာဆုိ သုံးႏႈန္းေနၾကတာ။
အဲဒီေတာ႔ ေစတနာဆုိတာ ဘာလဲ? မိမိတုိ႔တစ္ေတြ ေျပာဆုိ သုံးႏႈန္းေနၾကတာနဲ႔ အတူတူပဲလားဆုိတာ.. ဒီအက်ဥ္းမွ် အဘိဓမၼာတရားကုိ ေလ႔လာဖတ္႐ႈျခင္းျဖင္႔ သိႏုိင္ပါလိမ္႔မယ္ ထင္ပါတယ္။
ေစတနာဆုိတာ.. အေပၚမွာ ေစတသိက္တစ္ပါးသည္၏ အဓိပၸါယ္မ်ား ေျပာခဲ႔စဥ္က ေျပာခဲ႔သလုိ “ေစ႔ေဆာ္ျခင္း”သေဘာတရား ျဖစ္ပါတယ္။
ေစ႔ေဆာ္ျခင္းဆုိတာ... အလုပ္တစ္ခု (ေကာင္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆုိးတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္) လုပ္ျဖစ္ဖုိ႔ ဆုိင္ရာ(၀ီရိယ=အားထုတ္မႈ) တရားစသည္မ်ားကုိ ႏႈိးေဆာ္၊ တိုက္တြန္း၊ ေစ႔ေဆာ္ျခင္းပါ။
သူ႔ကုိ ဥပမာသေဘာႏွင္႔ ထင္ရွားေအာင္ ေျပာၾကည့္မယ္ဆုိရင္ “လယ္စပါးရိတ္ေသာ လယ္ပုိင္ရွင္”လုိပါပဲ၊ လယ္ပုိင္ရွင္သည္ သူကုိယ္တုိင္ လယ္ရိတ္သလုိ ေနာက္လုိက္ငယ္သားေတြကုိလည္း လယ္စပါးရိတ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းေဆာ္ေအာ္ ေစ႔ေဆာ္ေပးသလုိ။ ဒီေစတနာေစတသိက္ကလည္း ေစတနာတရားကုိယ္တုိင္လည္းပါ၀င္၊ တျခားလုံးလအားထုတ္မႈ (၀ီရိယ)စသည့္တုိ႔ကုိလည္း အားထုတ္ဖုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္ေပးပါတယ္။
ေနာက္ဥပမာတစ္ခုက... ေက်ာင္းတုိက္တစ္တုိက္က “တပည့္ႀကီး” ဥပမာႏွင္႔လည္း တူပါတယ္။ ဘယ္လုိလည္းဆုိေတာ႔... တပည့္ႀကီးသည္ အေ၀းမွ ဆရာလာတာျမင္လွ်င္ “သူကုိယ္တုိင္ စာအံစာက်က္သည့္အျပင္၊ အျခားတပည့္ငယ္မ်ားကုိလည္း “ေဟး... သူငယ္ခ်င္းတုိ႔ ဆရာလာေနၿပီ “စာအံ, စာက်က္ၾက”လုိ႔ ေျပာၿပီး စီမံတုိက္တြန္းသည့္” ပမာလုိပါပဲ။ ေစတနာေစတသိက္တရားရဲ႕ အမွန္သေဘာအဓိပၸါယ္ဆုိတာ သူကုိယ္တုိင္အလုပ္လုပ္သလုိ၊ တကြပါ၀င္လုပ္ကုိင္ရမည့္ ၀ီရိယတရားစသည္မ်ားကုိလည္း ေစ႔ေဆာ္တုိက္တြန္းပါတယ္။ ဤကဲ႔သုိ႔ ေစတနာ(ေစ႔ေဆာ္ျခင္း) တရားျဖစ္တယ္ဆုိတာ မွတ္သားေစလုိပါတယ္။
ေစတနာသည္ လူတုိင္းႏွင္႔ မတန္ဘူးဆုိတာ ဘာလဲ? ငါ႔ေစတနာ မင္းႏွင္႔ မတန္ဘူးဆုိတာကေကာ ဘယ္လုိလဲ? ဆုိတဲ႔ အသုံးအႏႈံးမ်ား နားလည္သြား၊ ရွင္းသြားေလာက္ပါၿပီ။
လူတုိင္းႏွင္႔ တန္တဲ႔ ေစတနာ (လႈံ႔ေဆာ္၊ ေစ႔ေဆာ္မႈ) တရား ေမြးျမဴႏုိင္ေအာင္ ၾကိဳးႏုိင္ၾကပါေစ...
ဒီေန႔ ဒီ -၂-ပါးႏွင္႔ပဲ ရပ္ပါအုန္းမယ္...